Kunstenaar Peter Kooij: “Kunst maken is voor mij helpend”

Peter Kooij is 66, heeft meer dan 40 jaar diabetes type 1 en is kunstenaar. Hij maakt schilderijen, tekeningen en grafiek (kunst met druktechniek) met zijn dagelijkse realiteit als onderwerp.

Gehavend lijf

“Vaak werk ik rond een thema,” vertelt hij. “Een aantal jaar geleden ben ik gestart met het maken van een serie potloodtekeningen die ik ‘lijfschappen’ noem, als variant op landschappen. Als ik ze tentoonstel is het sluitstuk altijd hetzelfde: een gehavend lijf, mijn buik met sensor en aansluiting van de pomp.

De laatste tijd ligt bij mij de nadruk erg op grafiek, vooral linoleumsnede. Bij tekenen en schilderen ben ik erg van de details, maar bij linoleumsnede moet je juist abstraheren en weglaten. Niet alleen wat betreft vorm, maar ook qua kleur. De zwart-witwerking van linoleumsnede, dat ligt me.

Dat ik nu zo met grafiek bezig ben, komt doordat ik sinds een aantal jaar vrijwilliger ben bij Nobilis, Centrum voor Prentkunst in Fochteloo. Die hebben prachtige collecties en maken prachtige tentoonstellingen. Dat vind ik heel inspirerend en dat wil ik dan ook proberen. En zo is het dan toch een beetje toevallig dat ik die kant van de grafiek ben opgegaan. Voor hetzelfde geld was ik op een andere plek terechtgekomen en had dát me gestimuleerd.

Kunst over diabetes

Hetzelfde geldt voor mijn onderwerpen. Die komen vaak uit het dagelijks leven. Ik maak kunst over de dingen die me bezighouden. Toevallig heb ik diabetes, dus daar rolt dan ook weer wat uit voort. Maar diabetes is zeker niet de drijfveer voor wat ik maak.

Een ander onderwerp uit mijn dagelijkse realiteit dat terugkomt in mijn werk is omgaan met eten. Ik heb daar – net als veel andere mensen met diabetes – moeite mee. Ik moet meteen denken aan mijn eerste diëtiste. Die deed de legendarische uitspraak: ‘Kaas kun je onbeperkt eten, want daar zitten geen koolhydraten in.’ Dat was een heel verkeerde boodschap aan mijn adres, want ik ben nogal mateloos…

Open en eerlijk

Maar als ik lekker aan het werk ben, dan ben ik helemaal niet bezig met dat eten. Kunst maken is voor mij dus ook helpend. Daarnaast is open en eerlijk zijn over wie ik ben en wat ik wil in het leven, ook als onderwerpen in mijn kunst, voor mij een goede basis voor de regulatie van mijn diabetes.

Ik kan, nu ik wat ouder ben, onbevangener doen wat ik wil. Ik vind het heerlijk om bezig te zijn met zo’n linoleumsnede. Het gaat me er dan niet om wat een ander ervan vindt. Al vind ik het natuurlijk leuk als mensen ernaar kijken en er dan ook wat van vinden, maar ik doe het voor mezelf. Dat is echt een hele andere instelling dan zoveel jaar geleden. Binnenkort bereik ik de pensioengerechtigde leeftijd, maar ik denk er niet over ooit te stoppen met het maken van kunst.”

Peter Kooij staat met zijn kunst in ledenmagazine Diabc 3, 2024, ‘Kunst & diabetes’.